به گزارش «گاردین» و بر اساس گزارش سالانه شاخص آزادی نوشتن (Freedom to Write Index) که توسط سازمان PEN America در آوریل ۲۰۲۵ منتشر شده، ایران با ۴۳ نویسنده زندانی، دومین کشور جهان از نظر شمار نویسندگان در بند در سال ۲۰۲۴ بوده است. این رقم در حالی ثبت شده که در سال پیش از آن، ۴۹ نویسنده در ایران زندانی بوده‌اند. در گزارش آمده است که افرادی که از زندان آزاد شده‌اند، تحت شرایطی قرار گرفته‌اند که آن‌ها را به سکوت واداشته است.
در همین گزارش، چین با ۱۱۸ نویسنده زندانی در جایگاه نخست قرار گرفته است؛ رقمی که نسبت به سال قبل (۱۰۷ نفر) افزایش داشته است. پس از ایران، روسیه، عربستان سعودی، اسرائیل، مصر و ترکیه در فهرست کشورهای دارای بیشترین شمار نویسندگان زندانی دیده می‌شوند.
گزارش نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴ مجموعاً ۳۷۵ نویسنده در سراسر جهان به‌دلیل فعالیت‌های فکری و ادبی خود در زندان بوده‌اند؛ رقمی که نسبت به سال گذشته افزایش داشته و برای ششمین سال پیاپی روندی صعودی را ثبت کرده است.
در متن گزارش آمده است: «[دولت‌ها] قدرت کلمات را برای تأیید حقیقت‌های تاریخی، بازگرداندن صدای کسانی که از روایت‌های رسمی حذف شده‌اند، شکل‌دادن یا حفظ فرهنگ، و مسئول نگه‌داشتن نهادها درک می‌کنند… دموکراسی‌ها دیر متوجه شده‌اند که حمله به نویسندگان، هم نشانه‌ای از آغاز و هم نتیجه‌ای از حمله گسترده‌تر به حقوق بشر، دموکراسی و آزادی بیان است.»
کارین دویچ کارلکار، مدیر بخش نویسندگان در PEN America، در گفت‌وگو با گاردین گفته است که آمریکا «در معرض خطری داخلی برای نویسندگان» قرار گرفته و چنین فضایی از دوران ضدکمونیستی مک‌کارتی در دهه ۱۹۵۰ بی‌سابقه بوده است. او از بازداشت رومیسا اوزتورک، دانشجوی دکترای ترک در دانشگاه تافتس آمریکا، نام برده که پس از مشارکت در نگارش مقاله‌ای درباره حملات اسرائیل به غزه، بازداشت و در معرض اخراج قرار گرفته است.
او می‌گوید: «افراد به‌خاطر ایده‌ها و نوشته‌هایشان در آمریکا بازداشت می‌شوند… احتمال می‌دهم که سال آینده، مواردی از بازداشت نویسندگان در ایالات متحده نیز وارد شاخص PEN شود.»
در بخش دیگری از گزارش اشاره شده که جو امنیتی کنونی به‌ویژه در مورد موضوعات مرتبط با اسرائیل و فلسطین باعث خودسانسوری شده است. همچنین موضوعاتی چون تغییرات اقلیمی، حقوق زنان و مسائل مربوط به افراد ترنس نیز جزو حوزه‌هایی معرفی شده‌اند که نویسندگان از پرداختن به آن‌ها پرهیز می‌کنند.
در این گزارش آمده است: «آمریکا به‌طور سنتی از آزادی بیان در سراسر جهان حمایت کرده است… اگر این کشور از نقش خود در دفاع از آزادی بیان عقب‌نشینی کند، این عقب‌نشینی تأثیر زیادی بر روندهای جهانی و تلاش‌ها برای آزادی نویسندگان در سایر کشورها خواهد داشت.»
